2018(e)ko ekainaren 23(a), larunbata

DONIBANE edo SAN JOAN jaia

DONIBANE edo  SAN JOANen inguruko sinesmenak


Kea, sua eta sorginkerietarako unea da SAN JOAN eguna Euskal Herrian. Ura, senda belarrak eta sua protagonista bilakatzen den eguna da San Juan.
Donibane edo San Joan ekainaren 24ean ospatzen da, udako solstiziotik (aurten ekainaren 21ean) gertu.
San Joan egunaren inguruan erritual franko ospatzen dira Euskal Herrian:
-Etxeetako ate eta leiho askotan lizarraren edo elorri zuriaren adaxkak jartzen dira egunsentian, eguzki berriak etxe horretan bizi direnak bedeinka eta babes ditzan.
-San Joan bezperan herrietako plaza nagusietan lizar edo haritz handi bat jartzen da eta herriko dantzariek dantza erritualak egiten dituzte zuhaitzaren inguruan. Askotan lizar horietatik zintzilik San Joan gereziak ipintzen dituzte.
-Herri, auzo, baserri ugaritan sua pizten da. Suak eguzki berria indartzen du eta gizakion gaizki eginak garbitzen ditu. Zenbait herritan patatak erretzen dituzte San Joaneren gaueko suan eta gero bertara hurbildu direnen artean banatzen dituzte denek jan ditzaten. Lehen, eta duela oso gutxi arte, oroitzapen txarrak ekartzen zituzten arropak edota objektuak surtara botatzen zituzten, eguzki berriak zorte hobea ekarriko zielakoan.
Gau magiko horren inguruan hamaika sinesmen daude gure geografiaren luze-zabalean:
·         Euskal Herriko ibai eta erreketako urak indar berezia dutela diote hainbat mitok.
·         Gauerdian, hamabiak jotzen duen unean, errekako ura ardo bihurtzen da eta harriak, ogi. Une horretan erreka bazterretan izanez gero, bizitza osorako zoriontasuna lor daiteke.
·         Nafarroan, bainua hartzeko ohitura zegoen Donibane gauean erreka edo iturrietan, urte osoz katarro eta gripea uxatzeko.
·         Beste zenbait tokitan ekainaren 24ean eguna esnatzearekin batera lehen ihintza hartzeko ohitura zuten. Osasunentzat ona omen da. Horregatik asko ziren larru gorritan belarretan etzanda ihintzaren zain izaten zirenak, katarroa sendatzeko erremediorik onena zelakoan.
·         Ekainaren 24eko goizaldean, Donibane egunaren lehen orduekin batera asko ziren landare bila abiatzen zirenak, udako solstizioarekin batera landareak indartu egiten zirela baitzion ohiturak.
·         Luzaiden (Nafarroa), berriz, hildakoak bidaia ona egin zezan, hil kutxan Donibane egunean bedeinkaturiko landareez beteriko buru oihala jartzen zen.
·         Itsasoan biluzik, bizkarra emanez eta ilargiari begira sartzen denak gauza handiak egiteko aukera izango duela ere esaten da.
·         Pikondo baten azpian musika-tresna batekin jartzen denak, berehala ikasiko du tresna jotzen.
·         Ekainaren 24an, gauerdian, euren bizitzako maitasuna nolakoa izanen den ezagutuko dute leihotik begiratzen duten ezkongaiek.

23 gauean suaren inguruan honako hauek eta antzekoak kantatzen dira:
“San Joan dala, sugea ta zapoa sutara, artoa ta garia barrura”.
“San Joan bezpera gauean lapurrak eta sorginak erre, artoak eta gariak ondo gorde”


2018(e)ko ekainaren 5(a), asteartea

Ekainak 5: INGURUGIROAREN MUNDUKO EGUNA

Ekainak 5: “INGURUMENAren NAZIOARTEKO EGUNA” 1974tik,  NAZIO BATUEN ERAKUNDEAren (NBE) oniritziaz.

INGURUMENAREN NAZIOARTEKO EGUNA  gero eta garrantzitsuagoa da 1974an ospatzen  hasi zenetik.
Aurtengo leloa “Plastikoaren kutsadurarik ez. Berrerabili ezin duzuna, baztertu” da, mundu osoko herritarrei dei eginez zentzuz eta planetaren osasunaren alde jardun dezaten. Aurten INDIA  izango da anfitrioia eta han egingo dira Ingurumenaren Nazioarteko Eguneko ekitaldi ofizialak.
NBE erakundeak emandako datuen arabera, urtero 500 mila milioi plastikozko poltsa erabiltzen dira munduan, 8 tona plastiko botatzen dira ozeanoetara eta horrek itsasoko bizitza eta gizakiarena mehatxatu eta ekosistema naturalak suntsitzen ditu.
Azken hamar urteotan, XX. mende osoan baino plastiko gehiago ekoiztu omen da munduan. Minutu oro milioi bat plastikozko botila erosten dira munduan eta ur-botilak egiteko 17 milioi petrolio kupel ekoizten dira urtero.
Kontuan izan behar da gainera plastiko besberdinen deskonposaketak 100 eta 1 000 urte bitartean irauten duela.

(BERRIA egunkaria: 2018-06-05)
PLASTIKOA URRITZEKO «KEINUAK» ESKATU DITU ARARTEKOak
Ingurumenaren aldeko mundu eguna da gaur, eta, horren harira, instituzio askok egin dituzte adierazpenak; EAEko Arartekoak, bereziki, plastikoaren erabilera urritzeko «keinuak» eskatu ditu. Plastikozko poltsek kutsadura «mundu osora» hedatu dutela adierazi du.

Zer "keinu" egin dezakegu gutariko bakoitzak plastikoen erabilpena gutxitzeko?
...
...
...
...

HONA HEMEN, ARGAZKI ADIERAZGARRI ETA TAMALGARRI BATZUK:
























“PLASTIKOAREN KUTSADURARIK EZ; BERRERABILI EZIN DUZUNA, BAZTERTU”

"IF YOU CAN´T REUSE IT, REFUSE IT" 

"SI NO LO PUEDES REUSAR, REHÚSALO"


2018(e)ko ekainaren 1(a), ostirala

Ekainak 3an: EUSKAL ESKOLA PUBLIKOAREN JAIA Lekeition

EUSKAL ESKOLA PUBLIKOAREN JAIA

                     ZAPRAN  GAGOZ

Abestia entzuteko
KLIKATU HEMEN

Programa ikusteko
KLIKATU HEMEN

IGANDEAN, DANOK                        
                 
              LEKEITIORA!