AITAREN EGUNA

 “AITAREN  EGUNA”: NOLA                                Sonora Smart Dood

SORTU ZEN OSPAKIZUN HAU?

    Ospakizun honen sorreraren  erantzulea  SONORA SMART DODD  izan zen. Emakume estatubatuar hau sei anai-arrebetan nagusia zen, eta bere ama seigarren semea  erditzean hil zen.

   Sonorak, 1909an, Henry Jackson Smart, militarra zen bere aitari, eskertu nahi izan zion sei seme-alaba zaindu izana kanpoko inoren laguntzarik gabe.

   1924an, Calvin Cooligde presidenteak, “aitaren egun nazional bat” jartzea bultzatu zuen, eta 1966an, Lyndon Johnson presidenteak sinatu zuen  legea, non ekaineko hirugarren igandea Estatu Batuetan AITAREN EGUNA izendatzen zen.

    Dena den, Espainia, Portugal, Italia, Honduras, Guinea Ecuatorial, Liechtenstein, Macao, Andorra eta  Bolivian, Eliza Katolikoaren ohitura

jarraituz, martxoaren 19an, San Jose egunean, ospatzen da, Eliza Katolikoak esaten baitu San Jose, Jesusen* aita izan zela.

(JESUS: kristauen erlijioko pertsonaia nagusia)

Martxoak 21: "POESÍAren Nazioarteko Eguna" ONGI ETORRI, UDABERRIA!!!

MARTXOAK 21: "POESIAren  NAZIOARTEKO  EGUNA"

UDABERRIAri buruzko OLERKIAK

                                                       BALET   ZORAGARRIA  

                                                              Urdinaren pozetan

                                                       txoriak kantari,

                                                         haizeari musuka

dantzan larrosa bi.

Argi eta kolore,

usai eta bizi,

UDABERRI goizeko

balet zoragarri.

                                                                                           Mikel Zarate

  

 UDABERRIKO  OLERKIA

    Udaberrian dotore,

    soinean mila kolore;

    erleak xurga,

    txoriak kanta;

    begira, han, zenbat lore!

Ezezaguna

LA MAESTRA DE LAS FLORES

En medio del prado
hay una Escuela
a donde van las flores
y las abejas.

Amapolas y lirios,
margaritas pequeñas,
campanillas azules
que, con el aire, suenan;
rosas enanas, rosas.
Tulipanes de seda.

En el centro del prado
hay una Escuela
y a ella van las rosas
en PRIMAVERA.

En el recreo
cantan las flores
a las ovejas.
En el recreo
saltan las flores
sobre la hierba.

Y si llueve,
se ponen contentas
y crecen camino
de las estrellas.

En el centro del prado
hay una Escuela,
y una mariquita
es la maestra.

Gloria Fuertes

DE ÁRBOLES Y ALMAS

Con las ramas como palos,
parece que se han perdido
los árboles que han estado
todo el invierno dormidos;
al llegar la PRIMAVERA,
el sol, que se asoma tímido,

hace que la vida vuelva
con los brotes renacidos,
las flores que los adornan,
los pájaros con sus trinos
y en los jardines los juegos
jubilosos de los niños.
Igual que el árbol, el alma,
al irse marchando el frío,
revive con la esperanza
de los campos florecidos.

José García Velázquez

UDABERRIAri

Zuhaitzak astiro astiro

hasi dira esnatzen,

hostoak zabal zabakik,

entzun ditut kantatzen.

-Kaixo, kaixo, UDABERRI

-Kaixo, kaixo, nor zara?

-Hodeien artean nago,

-Laster noa bertara.

Txiki-txikia da baina

zabaldu da lorea,

zelaiak lorez jantziz,

kantari landarea.

-Kaixo, kaixo, UDABERRI

-Kaixo, kaixo, nor zara?

-Hodeien artean nago,

-Laster noa bertara.

Txoriak badu gogoa

bikotea osatzeko,

kabia poz-pozik egin

ta txioka hasteko.

-Kaixo, kaixo, UDABERRI

-Kaixo, kaixo, nor zara?

-Hodeien artean nago,

-Laster noa bertara.

Bitxikeriak: MARTXOAK 14: “PI” ZENBAKIAREN EGUNA

                                           BITXIKERIAK: MARTXOAK 14:

                     

                    “PI” ZENBAKIAREN      EGUNA

Martxoaren 14an “PI” ZENBAKIAren EGUNA ospatzen da. Zenbaki honek  zirkunferentzia eta bere diametroaren arteko erlazioa adierazten du: zirkunferentziaren luzera : diametroa = “pi” (3,14); beraz, diametroa x “pi” (3,14) =                      zirkunferentziaren luzera.

Hizki greko honen lagunak, egun hau ekintza desberdinekin ospatzen dute, eta letra hau tamaina handiz erakusten dute beren kamisetetan.

Egun hau estatubatuarrek aukeratu zuten arrazoi honengatik: beren idazkeran hilabetea egunaren aurretik jartzen da: 3 (martxoa),14 (eguna), eta “pi”ren lehen zifren balioa 3,14 da.

Horrez gain, Albert  Einstein, zientzialari alemaniarra, martxoaren 14an jaio zen 1879an.

Curiosidades: DÍA DEL NÚMERO "PI"

Curiosidades:  14 de marzo: DÍA DEL NÚMERO

Hoy no solamente es 14 de marzo, hoy se conmemora el día de "Pi", el número que indica la proporción de una circunferencia con su diámetro,  x diámetro = longitud de la circunferencia. Los entusiastas de se pasean en esta jornada con camisetas adornadas con la letra griega que lo representa y celebran fiestas en su honor.

La razón de esta celebración es que en el calendario estadounidense, se pone antes el mes que el día: hoy es 3-14 (marzo, catorce) como las tres primeras cifras del número: 3,14

Además de esta coincidencia, la jornada rinde honores al científico alemán Albert  Einstein que nació  justo en esta fecha, en 1879.  

Curiosidades: LA DANZA DE KUAN YIN DE LAS MIL MANOS

LA DANZA DE KUAN YIN DE LAS MIL MANOS

Klikatu azpian:

LA DANZA DE KUAN YIN DE LAS MIL MANOS

Esta auténtica muestra de belleza en movimiento se denomina 'La danza de las mil manos de Guan Yin' (hay varias maneras de escribir el nombre) y la llevan a cabo 21 bailarinas, todas ellas sordomudas. Se trata de una extraordinaria proeza que se realiza solamente por las señales de los entrenadores. Debutaron en Atenas (Grecia) el 2008, en la clausura de los Juegos Paralímpicos. Desde entonces se han presentado ya en 40 países y pertenecen al repertorio de arte para discapacitados de China.

La danza la realizan en honor de Guan Yin (o Kwan Yin), que es la Bodhisattva de la Compasión y es adorada por los budistas de Asia del Este. También se la conoce como la Bodhisattva China de la Compasión, y asimismo como la diosa de la Misericordia. Su nombre significa "la que oye el llanto del mundo". Bodhisattva es un término propio del budismo, y alude a alguien que se halla en el camino del Buda de manera destacada. Es un compuesto de 'bodhi' (supremo conocimiento, iluminación) y 'sattva' (ser). Así pues, hace referencia a un ser dedicado a la búsqueda de la suprema iluminación.
En la devoción popular, Kuan Yin rescata a quienes acuden a ella en momentos de dificultad. La Bodhisattva comprende los sentimientos de temor y responde a las peticiones de ayuda con su Compasión. 
La figura de Kwan Yin mantiene gran parecido con otras Madres protectoras, como la Virgen María en el Cristianismo*, Isis en el antiguo Egipto, Tārā en el Budismo Tibetano* y Śakti, Párvati, Sītā o Radha en el Hinduismo*.

*Hinduismo, Budismo, Cristianismo: son religiones.

JAGON martxoak 6-9 Argazkiak

MARTXOAK 8: EMAKUMEEN NAZIOARTEKO EGUNA

MARIE COULUN Euskal feminismoaren aitzindari

Parisen jaio arren, Marie Coulun lehen emakume feminista euskalduna bezala hartzen da. Esan bezala, Frantziako hiriburuan jaio zen Coulun, 1837an. Ondoren, baina, madame d’Abbadia d’Arrast bezala ezagunagoa egin zen, izan ere, 21 urte zituela Charles Abadia Urrustoi-rekin ezkondu zelako. Charles, Marie eta beren seme-alabek, familiak Baigorrin (Behe Nafarroa) zuen Etxauzko gazteluan igarotzen zuten urtearen zatirik luzeena; gainontzeko hilabeteak, aldiz, Parisen ematen zituzten.
Marie Coulon protestantea zen eta horrek zenbait arazo eragin omen zizkion senarraren familiarekin, seme-alabak ere protestantismoan hezi baitzituen. Frantziako Emakumeen Kontseilu Nazionalak (CNFF) eta Emakumeen Eskubideen Aldeko Belgikako Ligak antolatutako lehendabiziko kongresu feministetan parte hartu zuen Marie Coulonek, CNFFeko partaide bezala.

Emakumeen “sufragio eskubidea” (hauteskundeetan emakumeak botoa emateko eskubidea) temati defendatu zuen Coulonek eta Askatutako Emakumeen Patronatuaren Obra taldeko idazkari nagusia izan zen. Talde horrek espetxeratutako emakumeak bisitatzen zituen eta kartzela utzi ondoren ere laguntza eskaintzen zien. Era berean, alkoholismoak emakumeei eragindako kalteen aurka lan egiten zuten zenbait taldetan lagundu zuen Coulunek.
Azken finean, emakumeen eskubideen aldeko aktibista sutsua izan zen eta emakumeen egoera hobetzeko borroka egin zuen. Hainbat eta hainbat egunkari eta aldizkaritan iritzi artikuluak idatzi zituen, gehienetan emakumeekin zerikusia zuten gaien inguruan. Bere alaba Lisettek, gainera, amaren testigua hartu zuen gerora.

Lisette Abadia Urrustoi Pau-en (Frantzia) jaio zen 1859an, eta, bere ama bezala, bizitza osoa emakumeen eta justizia sozialaren aldeko borrokan eman zuen. Etxauzen zendu zen 1902an, 43 urterekin.
Ama-alaben ustez, «jatorrian gizonak eta emakumeak berdinak ziren, baina gerora emakumeek mendez mende inoiz berreskuratu ez duten indarra galdu zuten». Ama-alaben iritziz, biziki garrantzitsua zen emakumeek indar fisiko handia izatea, eta, horretarako, gimnasia egiten zuten egunero. Euskal Herriko mendiak oinez zeharkatu zituzten ama-alabek, eta hainbat txokotako emakume euskaldunak ezagutu zituzten horrela, baita haien bizimodu eta ohiturak ere.

Gerora, Maria eta Lisettek idatzi zituzten idazki eta liburuetan “eskualdun emakume azkarrak” moduan aipatuko zituzten euskal emakume haiek, emakume euskaldunek bazutelako eurek hainbeste estimatutako indar fisiko, kemen eta adorea. Kontuan izan behar da garai hartako gizartearentzat emakumeak andere zurrun eta ahulak zirela.

Emakumeen aldeko militantea izan ondoren bizitza osoan, Marie 1913an hil zen, Zalantzarik gabe, Marie Coulun eta bere alaba Lisette euskal feminismoren aitzindari garrantzitsuak izan zirela esan genezake.

 (1933an eman zuten botoa lehen aldiz emakumeek Estatu Espainolean, eta 1945ean Frantziar Estatuan)

EULALIA ABAITUA   Lehen emakume argazkilari  euskalduna

Eulalia Abaitua euskal argazkilaritzaren bene-benetako aitzindaria izan zen. 1853ko urtarrilaren 25ean Bilbon jaio eta bertan hil zen 1943ko irailaren 16an.

Maria Elvira Juliana izenarekin bataiatu zuten, baina, jaio eta egun gutxira bere ama hil egin zen, eta, hala, amaren izena hartu zuen omenaldi gisa, Eulalia. Eulaliaren aita, Luis de Abaitua, merkataria zen, eta, emaztea hiltzean, inude (umeez arduratzen zen emakumea) bat kontratatu zuen bai Eulalia bera bai Felipe seme zaharrena hezteko.

Familia aberatseko kide, Katalunian egin zituen Eulaliak ikasketak. 1872an, Juan Narciso de Olano y Picavea de Lesaca ontzi jabearekin ezkondu zen Abaitua, eta lau seme-alaba izan zituzten. Erresuma Batuko Liverpool hirira joan zen bizitzera familia bizkaitarra, Euskal Herria karlista eta liberalen arteko gerran ari zelako.  Bertan ezagutu zuen Eulaliak argazkilaritza. Arte honekin erabat maiteminduta, argazkiak egiteko beharrezko aparailuak erosi zituen Erresuma Batuan eta argazkilaritzako teknika ezberdinak ikasi zituen.

Behin guda amaituta, 1878 inguruan, Euskal Herrira itzuli ziren Abaitua, senarra eta euren seme-alabak, eta etxebizitza eraiki zuten Bilboko Begoña auzoko basilikaren ondoan: Pino jauregia. Etxeko sotoan argazkilaritza laborategia jarri zuen Eulaliak eta bertan abiatu zuen argazkilari bezala egindako lan ugaria.

1941ean, Eulaliak Pino jauregia utzi zuen azken urteak Bilboko Kale Nagusian igarotzeko. Bi urte geroago hil zen, 1943ko irailean.

Eulalia Abaitua da Euskal Herriko lehen emakume argazkilaria, aurretik, ez baita beste emakumerik ezagutzen. Pertsona xume eta umilak, gehienetan erabat anonimoak, ziren bere kamerarekin irudikatzen zituen protagonistak. Hori dela eta, bere lanek balio handiko dokumentu historikoa osatzen dute, garai hartako ohitura, jai eta tradizioak ezin hobeki jasotzen dituztelako. Azken batean, gure herriaren bizitza ezagutzeko ezin hobeak dira. Eulaliak, gainera, bereziki gogoko zuen emakumeak irudikatzea, baserri zein hiri eremuetako andreak. Euren eguneroko bizimodua ezagutzeko garrantzi handia du bizkaitarraren lanak.

Abaituaren lanak Bilboko Euskal Museoaren bilduman daude. Zehazki, 2.500 argazki inguru daude bertan. 1990ean aurkeztu zen lehenengoz emakume bilbotar honen lana eta dagoeneko bost erakusketa antolatu ditu Bilboko museoak. Hiru gai jorratzen dira bereziki Abaituaren lanetan: bizitza pribatua, mundu tradizionala eta hiritarra, eta bidaiak.

Eulalia Abaituak egindako argazki batzuk